Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Φύλο και μετανάστευση

• Κωδικός: ΚΑ1811
• Κατεύθυνση: Κοινωνική Ανθρωπολογία
• Κατηγορία: Εμβάθυνσης
• Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
• Μονάδες ECTS: 5.0
• Διδάχθηκε: 2019-2020 εαρινό, 2009-2010 εαρινό

Περίληψη

Στις πρώτες εισαγωγικές διαλέξεις αυτού του μαθήματος θα διερευνηθούν οι συζητήσεις γύρω από το φύλο και την διαθεματικότητα -δηλαδή την αλληλοδιαπλοκή εθνικότητας, φυλής, φύλου, σεξουαλικότητας και τάξης- ως βασική συνθήκη για την κατανόηση της μεταναστευτικής διαδικασίας και εμπειρίας. Ταυτόχρονα θα συζητηθεί ο φεμινισμός ως μια μεθοδολογική επιλογή που αρνείται την ουδέτερη και αντικειμενική θέ(α)ση του/της ερευνητή/ριας, "τοποθετώντας" τον/την στο πεδίο της έρευνας ως υποκείμενο διαθεματικά προσδιορισμένο. Θα συζητηθούν επίσης οι τρόποι που διαφορετικά υποκείμενα -ανάλογα με τον ρόλο και τη θέση τους- διαμορφώνουν και διαφορετικούς τρόπους νοηματοδότησης και πράξης ενώ εμπλέκονται σε πολλαπλές σχέσεις εξουσίας.

Στη συνέχεια των διαλέξεων, αντλώντας τόσο από τη σύγχρονη διεπιστημονική συζήτηση όσο και με αφορμή συγκεκριμένα γεγονότα που έχουν λάβει χώρα στον ελλαδικό και στον ευρωπαϊκό χώρο θα συζητηθούν όψεις αυτών των αλληλοδιαπλεκόμενων σχέσεων. Η συζήτηση γύρω από την απαγόρευση της μαντίλας στα γαλλικά σχολεία το 2004, η επίθεση ενάντια στην συνδικαλίστρια μετανάστρια Κωνσταντίνα Κούνεβα το 2008, η επιχείρηση του Ξένιου Δία και η δημόσια διαπόμπευση των φερόμενων ως οροθετικών εργατριών του σεξ το 2012, η εικόνα των ευάλωτων "γυναικόπαιδων" το καλοκαίρι του 2015, οι δολοφονίες Φιλλιπινέζων γυναικών στην Κύπρο το 2018 αλλά και δύο ταινίες που μιλούν για τις ΛΟΑΤΚΙ μεταναστεύσεις θα αποτελέσουν εναύσματα για συζήτηση γύρω από τις θεματικές του μαθήματος. Μια συζήτηση που θα θίξει ζητήματα όπως η θηλυκοποίηση της μετανάστευσης στο Νότο της Ευρώπης, η επισφαλής εργασία, η έμμισθη οικιακή εργασία, οι διαπραγματεύσεις των έμφυλων σχέσεων στις δια-εθνικές διαδρομές, η βία, οι συναντήσεις στον αστικό χώρο, η ψηφιοποίηση των συνόρων. Στόχος του μαθήματος είναι να εμβαθύνει στους τρόπους που τα σώματα των υποκειμένων που μεταναστεύουν επαναχαράσσονται μέσα από πολλαπλούς λόγους, διακρίσεις, γεγονότα και κατηγοριοποιήσεις αλλά και στους τρόπους που τα σώματα αυτά υποσκάπτουν και αμφισβητούν τις πολλαπλές αυτές χαράξεις.

Συγγράμματα

• Βαΐου Ντίνα,Στρατηγάκη Μαρία (2009): Το φύλο της μετανάστευσης, Αθήνα: Μεταίχμιο
• Αθανασίου Α. (2007): Ζωή στο όριο, Αθήνα: Εκκρεμές
• Παπαταξιάρχης Ε., Τοπάλη Π. ,Αθανασοπούλου Α. (2009): Κόσμοι της οικιακής εργασίας, Αθήνα: Αλεξάνδρεια

• Επιστροφή στην αναζήτηση