Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Αναζήτηση στο αρχείο εκδηλώσεων
Η δημιουργία ενός εθνάρχη
- Διάλεξη του Χρήστου Τριανταφύλλου με θέμα "Η δημιουργία ενός εθνάρχη. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ανάμεσα στην Πολιτική, την Ιστοριογραφία και τη συλλογική μνήμη"
- 07/05/2025 και ώρα 19:00
- αιθ. Πολυμέσων
Ο Χρήστος Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1991. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα στη Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία το 2020. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει συνεργαστεί ως ερευνητής με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας. Έχει πραγματοποιήσει την επιστημονική επιμέλεια σε τεύχη των περιοδικών Historein και Filmicon: Journal of Greek Film Studies, ενώ δημοσιεύσεις του έχουν εμφανιστεί σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά. Είναι μέλος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, αντιπρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού και γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Ιστορικών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν την πολιτική, πολιτισμική και διανοητική ελληνική ιστορία στον 20ό αιώνα, την ιστορία της ιστοριογραφίας, την ιστορία των μέσων, τη δημόσια ιστορία και τις σπουδές μνήμης. Το 2025 κυκλοφόρησε η μονογραφία του Η δεύτερη ζωή του Ελευθέριου Βενιζέλου. Οικοδομώντας έναν εθνάρχη (1936-1967) από τις εκδόσεις Θεμέλιο και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος». Από το 2025 έως το 2028 θα είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, με αντικείμενο την παραγωγή και κατανάλωση της λαϊκής και δημοφιλούς ιστοριογραφίας στην Ελλάδα.
Περίληψη
Σε τι χρησιμεύουν και πώς λειτουργούν τα εθνικά σύμβολα; Πώς καθιερώνεται μια προσωπικότητα του παρελθόντος ως σημαντική στη συλλογική μνήμη και την ιστορική συνείδηση, ιδίως όταν έχει πρωταγωνιστήσει σε τραυματικά και διχαστικά γεγονότα; Τι ρόλο παίζουν σε αυτές τις διαδικασίες οι ιστορικές και οι διαιρετικές τομές;
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος θεωρείται σήμερα, σε σχεδόν καθολικό επίπεδο, ο σημαντικότερος πολιτικός ηγέτης του 20ού αιώνα. Η θέση που κατέχει στο συλλογικό φαντασιακό δεν προέκυψε παρά την εμπλοκή του σε διχαστικά γεγονότα υψηλής έντασης, αλλά λόγω αυτής. Ακόμα περισσότερο, προέκυψε μέσα από τη διαπλοκή και τη συναίρεση των δύο μεγάλων διαιρετικών τομών του ελληνικού 20ού αιώνα: του Εθνικού Διχασμού και του Εμφυλίου Πολέμου. Μέσα από την περιδιάβαση στις πολιτικές χρήσεις, τις ιστοριογραφικές αποτυπώσεις και τις δημόσιες μνημονεύσεις του Βενιζέλου, αναδεικνύεται η τεταμένη σχέση της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας με το προπολεμικό παρελθόν της και ιστορικοποιούνται δημοφιλείς έννοιες όπως «χαρισματική ηγεσία».
Το πρόσωπο του Βενιζέλου λειτούργησε ως μια μετωνυμία του προπολεμικού παρελθόντος, αποκτώντας επάλληλες στρωματώσεις και διαφορετικά πρόσωπα: από τον «εκτάκτου ανάγκης» Βενιζέλο του Εμφυλίου, στον «εθνικόφρονα» και στον «αντιδεξιό» Βενιζέλο των δεκαετιών του 1950 και 1960, όλες αυτές οι προσλήψεις πλάθονταν και αναπλάθονταν ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε εποχής, συντείνοντας στη δημιουργία ενός συμβόλου ευρείας αποδοχής αλλά και συγκρουσιακής φύσης. Αυτή η πολυφωνικότητα της μνημόνευσης του Βενιζέλου, σε συνάρτηση με την ένταση των γεγονότων έως το 1974, οδήγησαν στην ανάδειξη του Βενιζέλου της Μεταπολίτευσης –δηλαδή του θεωρούμενου ως «εθνάρχη».