Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών
Θέματα Βυζαντινής αρχαιολογίας Ι. Επιγραφές και υπογραφές τεχνιτών στο Βυζάντιο (4ος - 14ος αι.)
- Κωδικός: ΑΠ1134
- Κατεύθυνση: -
- Εξάμηνο: 1
- Κατηγορία: Μεταπτυχιακό σεμινάριο
- Τρέχοντες διδάσκοντες: Ιωάννης Βαραλής
- Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
- Μονάδες ECTS: 10.0
- Διδάχθηκε: 2025-2026 χειμερινό
- Διδάσκεται: ΤΡΙΤΗ 15:00-18:00, αιθ. Πολυμέσων
Περίληψη
Η σειρά των μαθημάτων θα επικεντρωθεί σε μια συγκεκριμένη κατηγορία από το corpus των βυζαντινών επιγραφών: εκείνες που διασώζουν ονόματα τεχνιτών. Αυτές οι επιγραφές παρέχουν σπάνιες αλλά πολύτιμες πληροφορίες για άτομα που, ενώ σήμερα θεωρούνται καλλιτέχνες, στην εποχή τους θεωρούνταν χειρώνακτες. Οι επιγραφές που συνοδεύουν κτίρια ή διακοσμητικά προγράμματα, με την ευρεία έννοια, μπορούν να διακριθούν σε επιτύμβιες, οικοδομικές, αφιερωματικές, παρακλητικές ή απλές υπογραφές. Αν και τέτοια κείμενα συνήθως μνημονεύουν χορηγούς και ιθύνοντες, των οποίων οι θητείες βοηθούν στη χρονολόγηση των έργων, μόνο περιστασιακά κατονομάζουν τους τεχνίτες που τα έφτιαξαν. Εστιάζοντας σε επιγραφές που έχουν διατηρηθεί στα Βαλκάνια και χρονολογούνται από την Ύστερη αρχαιότητα ως την Παλαιολόγεια περίοδο, θα εξετάσουμε επιγραφικά κείμενα που αναφέρουν οικοδόμους, ψηφωτές και ζωγράφους. Αναλύοντας τα κείμενα των επιγραφών, θα εμβαθύνουμε στις πληροφορίες που θησαυρίζουν, θα αξιολογήσουμε το ρόλο των συγκεκριμένων τεχνιτών στη βυζαντινή κοινωνία και θα μελετήσουμε ανά περίοδο τη σχέση μεταξύ καλλιτεχνικής παραγωγής και ταυτότητας στο βυζαντινό κόσμο.