Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Αναζήτηση στο αρχείο εκδηλώσεων

Πολιτιστικά δικαιώματα και νεότερες γενιές ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Την Παρασκευή 10 και το Σάββατο 11 Ιουνίου 2011, στην Αίθουσα Πολυμέσων του ΙΑΚΑ (συγκρότημα Παπαστράτου, 6ος όροφος) ο Τομέας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του ΙΑΚΑ διοργανώνει συνέδριο με θέμα τα πολιτιστικά δικαιώματα και τις νεότερες γενιές ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Θεματική

Δικαιώματα στην "επιστημονική γνώση" και τις εφαρμογές της, στο "περιβάλλον" και τους "φυσικούς πόρους", στην προστασία "ηθικών συμφερόντων", στην "αυτοδιάθεση", στην "καλλιτεχνική δημιουργία", στην "πολιτιστική ζωή" και "πολιτιστική κληρονομιά", δικαιώματα "μειονοτήτων" και "αυτοχθόνων" πληθυσμών...

Γνωστά ως "πολιτιστικά δικαιώματα" (cultural rights) ή/και ως "δεύτερη" και "τρίτη" γενιά δικαιωμάτων (χώροι που άλλοτε συμπίπτουν, άλλοτε αλληλο-επικαλύπτονται), θέτουν νέους όρους συζήτησης στο πεδίο του διεθνούς νόμου κατά τις τελευταίες δεκαετίες· μιας συζήτησης πέρα από τα κλασικά "πολιτικά δικαιώματα".

Στόχος της επιστημονικής αυτής συνάντησης είναι η εξοικείωση με θεσμικούς λόγους (π.χ. ΟΗΕ) για τις γενιές των δικαιωμάτων αυτών, η ερμηνεία της ανάδυσής τους στη σύγχρονη συγκυρία, και η παρουσίαση περιπτώσεων μελέτης (π.χ. εθιμικά δίκαια, "βλασφημία" και καλλιτεχνική δημιουργία, ευθανασία, περιβαλλοντικό δικαίωμα και επιστημονική ορθολογικότητα).

Οι ομιλητές προέρχονται κυρίως από το χώρο της νομικής επιστήμης και του δικαίου. Βασικός σκοπός είναι η ενημέρωση για τις επικαιρότητες μέσα στις οποίες παράγονται τα δικαιώματα αυτά, και η γόνιμη συνάντηση με την ανθρωπολογική και κριτική σκέψη εν γένει.

Πώς νοηματοδοτούνται η "παραβίαση", η "προστασία", ή το "όφελος", και πώς νομιμοποιείται η οικουμενικότητα τέτοιων δικαιωμάτων, όταν αναφερόμαστε σε κουλτούρες και τρόπους ζωής; Πώς εξηγείται πολιτικά η προτεραιότητα που αποκτούν στην ατζέντα των δικαιωμάτων κατά τα τελευταία χρόνια; Πώς οριοθετείται θεσμικά το "πολιτισμικό", ιδιαίτερα σε μια ιστορική στιγμή που η κοινωνική επιστήμη / ανθρωπολογία το έχει τόσο σχετικοποιήσει; Συγχρόνως όμως, πώς τίθεται η κοινωνική επιστήμη απέναντι στη διαπίστωση οτι η "πραγμοποίηση" του πολιτισμού/της κουλτούρας γίνεται δημοφιλές αντικείμενο διεκδίκησης από συλλογικότητες και άτομα οδηγώντας σε "λύσεις" που βιώνονται ως "απελευθερωτικές"; Η συζήτηση, επομένως, ασχολείται με προσεγγίσεις και νέα εργαλεία διαχείρισης στο χώρο του νόμου, αλλά και με πιο κλασικά ερωτήματα που αφορούν τον αλληλοκαθορισμό νόμου και πολιτισμικής πρακτικής.

Κύριοι ομιλητές

  • Έλσα Σταματοπούλου (κεντρική ομιλήτρια), νομικός, Παν/μιο Columbia, ΗΠΑ, Τμήμα Ανθρωπολογίας / Center for the Study of Ethnicity and Race / Institute for the Study of Human Rights, και πρώην Διευθύντρια της Γραμματείας του Μόνιμου Φόρουμ του Ο.Η.Ε. για ζητήματα Αυτοχθόνων Πληθυσμών (Secretariat of the UN Permanent Forum on Indigenous Issues, UNPFII)
  • Βαγγέλης Μάλλιος, PhD (Δίκαιο και Γενετική), νομικός
  • Χριστίνα Δεληγιάννη-Δημητράκου, νομικός, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Νομικής (Τομέας Διεθνών Σπουδών), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
  • Γιώργος Μπάλιας, PhD (Δίκαιο Περιβάλλοντος), νομικός
  • Κλειώ Παπαντολέων, νομικός
  • Δημήτρης Ακριβούλης, Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Πολιτικών Σχέσεων στα Βαλκάνια, Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
  • Φωτεινή Τσιμπιρίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Σχολιασμός

  • Έφη Βουτυρά, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
  • Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας - Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
  • Δημήτρης Ακριβούλης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Διοργάνωση

  • Βασιλική Γιακουμάκη, Λέκτορας, Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας - Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Πρόγραμμα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ
17.30-19.00
Έλσα Σταματοπούλου: Πολιτισμικά ανθρώπινα δικαιώματα σήμερα: γνωστικό μεταίχμιο και πολιτικό επείγον
19.00
(διάλειμμα)
19.30-20.45
Βαγγέλης Μάλλιος: Ευθανασία: ηθικά και νομικά διλήμματα
Γιώργος Μπάλιας: Το δικαίωμα στο περιβάλλον: προς μια αποδόμηση του (νομικού και επιστημονικού) θετικισμού
ΣΑΒΒΑΤΟ 11 ΙΟΥΝΙΟΥ
9.30-10.45
Χριστίνα Δημητράκου-Δεληγιάννη: Οι πολλαπλές διακρίσεις στον ευρωπαϊκό νομικό χώρο: μια συγκριτική προσέγγιση
Φωτεινή Τσιμπιρίδου: Νομικός θετικισμός και πολιτισμική διαφορά: η περίπτωση των Ρομά μουσουλμάνων
10.45-11.30
Κλειώ Παπαντολέων: Η ποινική προστασία του Θεού: το αδίκημα της βλασφημίας στην ελληνική και ευρωπαϊκή νομολογία
11.30
(διάλειμμα)
12.15-13.00
Δημήτρης Ακριβούλης: Φέρνοντας τη Σταχτοπούτα στο χορό: πολιτιστικά δικαιώματα και το έθος της φιλοξενίας
13.00-14.00
Σχολιασμός, Παρατηρήσεις (Έφη Βουτυρά, Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Δημήτρης Ακριβούλης)
ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας