Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Εθνικισμός και εθνοτικές ταυτότητες

  • Κωδικός: ΚΑ1591
  • Κατεύθυνση: Κοινωνική Ανθρωπολογία
  • Κατηγορία: Καταστατικό
  • Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
  • Μονάδες ECTS: 5.0
  • Διδάχθηκε: 2021-2022 χειμερινό, 2019-2020 χειμερινό, 2017-2018 εαρινό, 2015-2016 εαρινό, 2013-2014 εαρινό, 2011-2012 εαρινό, 2008-2009 εαρινό

Περίληψη

Κύριος στόχος αυτού του μαθήματος είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με τις βασικές έννοιες "έθνος" και "κράτος" μέσα από ανθρωπολογική οπτική γωνία.  Αυτό σημαίνει οτι το αναγκαίο θεωρητικό υπόβαθρο για τον εθνικισμό και το έθνος-κράτος αποκτάται σε μεγάλο βαθμό μέσα από εθνογραφική μελέτη.  Πιο συγκεκριμένα στόχος είναι να αναπτυχθεί κριτική σκέψη γύρω από το γεγονός οτι το «έθνος» είναι ιστορικό και όχι «φυσικό» φαινόμενο. Για το λόγο αυτό, μέσα από συνεχή παραδείγματα, γίνονται γνωστές οι συνθήκες ανάδυσης/διαμόρφωσης του «κράτους» μέσα στην νεωτερικότητα.  Συγχρόνως γίνεται κοινός τόπος στους σπουδαστές το οτι η εθνική ταυτότητα είναι σε μεγάλο βαθμό μια διαδικασία «κατασκευής».

Το μάθημα προσφέρει περιπτώσεις μελέτης από διάφορα εθνικά συμφραζόμενα (π.χ., πρώην Γιουγκοσλαβία), αλλά και από την ελληνική περίπτωση (π.χ. ελληνοτουρκικές σχέσεις, το ζήτημα της Θράκης και του ιστορικού Ισλάμ στην Ελλάδα, το «μακεδονικό» ζήτημα, «ιστορικές» vs «νέες» μειονότητες).  Ουσιαστικά, προσφέρεται μια πρώτη εξοικείωση με θεμελιώδη θέματα όπως είναι ο εθνικισμός, η διάκριση εθνικού vs προ-εθνικού και νεωτερικού vs προ-νεωτερικού, η διάκριση εθνικής, εθνοτικής, και μειονοτικής ταυτότητας, ο ευρωκεντρισμός, και η «πολυπολιτισμικότητα».  Συζητάται παραλλήλως το πώς λειτουργεί η ανθρωπολογική έρευνα, μεθοδολογικά και εννοιολογικά, όταν ασχολείται με αυτά τα θέματα στο χώρο του «πεδίου».

Συγγράμματα

  • Κουλούρη, Χ. (2020): Φουστανέλες και χλαμύδες. Ιστορική μνήμη και εθνική ταυτότητα 1821-1930, Αθήνα: Αλεξάνδρεια
ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας