Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Μαύρες γεωγραφίες: Από το Μεσαίο Πέρασμα στη μαύρη Μεσόγειο και τον Αφροφουτουρισμό

  • Κωδικός: ΣΚ2210
  • Κατεύθυνση: -
  • Εξάμηνο: 3
  • Κατηγορία: Μεταπτυχιακό σεμινάριο
  • Τρέχοντες διδάσκοντες: Πηνελόπη Παπαηλία
  • Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
  • Μονάδες ECTS: 15.0
  • Διδάχθηκε: 2023-2024 χειμερινό, 2022-2023 χειμερινό

Περίληψη

Η μαύρη φεμινίστρια θεωρητικός Katherine McKittrick έχει ορίσει τις μαύρες γεωγραφίες ως υπεξούσιους ή εναλλακτικούς γεωγραφικούς σχηματισμούς οι οποίοι λειτουργούν, μαζί με ή πέρα από τις παραδοσιακές γεωγραφίες, ως πεδία αγώνα. Το μάθημα αυτό θα αξιοποιήσει μελέτες περίπτωσης από την ιστορική εμπειρία της μαύρης διασποράς για να καταδείξει τις απαλοιφές και τις απουσίες που δημιουργούν οι κυρίαρχες ερμηνείες της κινητικότητας, του τόπου, του χώρου, της ιδιοκτησίας και της σωματικότητας που είναι εγγεγραμμένες στις δυτικές επιστημολογίες.

Το Μεσαίο Πέρασμα της διατλαντικής δουλοκτησίας και η ιστορία των φυτειών της δουλείας τοποθετούνται στο επίκεντρο των παγκόσμιων ιστοριών της νεωτερικότητας, του καπιταλισμού και της αποικιοκρατίας, φέρνοντας στο φως τις πολυποίκιλες μορφές κινητικότητας και ακινησίας που σχετίζονται με μακρές γενεαλογίες εκτόπισης και αποδυνάμωσης (δηλαδή με καθεστώτα επιτήρησης, ελεγχόμενης κίνησης, διαχωρισμών, γκετοποίησης, φυλάκισης), αλλά επίσης και με τροχιές αντίστασης (με στρατηγικές φυγής, κοινότητες απελεύθερων σκλάβων, μαύρες ουτοπίες). Η προσέγγιση που θα ακολουθήσουμε είναι διαθεματική, κριτικά ενήμερη για το πώς ο σεξισμός διαπλέκεται με τον ρατσισμό στη θέσπιση γεωγραφιών που κανονικοποιούν την υφαρπαγή, καθιστώντας παράλληλα τα φυλετικοποιημένα και εμφυλοποιημένα σώματα άλλοτε υπερ-ορατά και άλλοτε εντελώς αόρατα μέσα στον δημόσιο χώρο.

Θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στη φαντασία η οποία ενυπάρχει στις δημιουργικές και ριζοσπαστικές παραδόσεις της μαύρης εικοτολογικής μυθοπλασίας και στον αφροφουτουρισμό, όπως αυτός εκφράζεται στη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο και τη μουσική. Οι εκφάνσεις αυτές της μαύρης φαντασίας τοποθετούνται στο απώτερο διάστημα, σε ωκεάνιους κάτω κόσμους, σε ψηφιακούς κόσμους, σε ηχητικούς τόπους, σε εναλλακτικές πόλεις ή σε υπόγειους σιδηροδρόμους και, μέσω της εκ νέου κριτικής αφήγησης του παρελθόντος και των οραμάτων για πιο δίκαια και κατοικήσιμα μέλλοντα, καλούν για μια (επανα)διεκδίκηση του χώρου και για την απελευθέρωση της κινητικότητας της μαύρης ύπαρξης.

Τέλος, μέσα από το σχήμα της μαύρης Μεσογείου, θα σκεφτούμε πώς αυτές οι ιστορίες και ιδέες μπορούν να μας βοηθήσουν να επανεξετάσουμε τις γεωγραφίες και τις γενεαλογίες της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας σε σχέση με το ελληνικό έθνος-κράτος και την ελληνική διασπορά – τη γέννηση του φυλετικού καπιταλισμού στη Μεσόγειο, την ελληνική διασπορά ως βραχίονα της εποικιστικής αποικιοκρατίας, την αρχαιολογία και τη λεύκανση του αρχαίου ελληνικού παρελθόντος, τη σύγχρονη (μη) κίνηση των προσφύγων και τα φυλετικοποιημένα σύνορα στη σημερινή Ευρώπη.

ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας